پرسش «بیشترین درآمد را در سازمان‌ها چه مدیرانی دارند؟» تنها یک سؤال کنجکاوانه نیست، بلکه موضوعی استراتژیک برای بسیاری از افراد فعال در بازار کار و به خصوص افرادی که به دنبال تحصیل در دوره هایی مثل دوره MBA هستند به شمار می‌رود.
هنگامی که فردی وارد یک سازمان می‌شود، به تدریج درمی‌یابد که نظام پرداخت در لایه‌های مختلف مدیریت یکسان نیست. در واقع، سطح حقوق و مزایای یک مدیر ارشد با یک مدیر میانی یا حتی یک مدیر واحد کوچک به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست. دلیل این تفاوت صرفاً جایگاه سازمانی نیست، بلکه به ارزش‌آفرینی و نقشی بازمی‌گردد که آن مدیر در هدایت کشتی سازمان بر عهده دارد.
امروزه در بسیاری از صنایع، مدیران ارشد نقش تصمیم‌ساز دارند و انتخاب‌های آنان می‌تواند میلیاردها تومان سود یا زیان برای یک شرکت رقم بزند. بنابراین، طبیعی است که هیئت‌مدیره یا سهامداران حاضر باشند دستمزدهای بسیار بالاتری برای چنین جایگاه‌هایی پرداخت کنند. افزون بر این، بررسی فهرست پردرآمدترین مدیران جهان نشان می‌دهد که اغلب آن‌ها علاوه بر حقوق ثابت، پاداش‌های عملکردی، سود سهام و حتی گزینه‌های خرید سهام (Stock Options) دریافت می‌کنند.
همین الگو در مقیاسی کوچک‌تر در ایران نیز وجود دارد، هرچند به دلیل تفاوت‌های اقتصادی و ساختاری، سطح اعداد قابل مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته نیست. با این حال، باز هم می‌توان مشاهده کرد که در بسیاری از صنایع از جمله بانکداری، نفت و گاز، پتروشیمی، فناوری اطلاعات و حتی صنعت بیمه، مدیران ارشد در صدر جدول دریافتی‌ها قرار می‌گیرند.
مدیران عامل (CEO)؛ رهبران استراتژیک و پردرآمدترین مدیران
بدون تردید، زمانی که به دنبال یافتن پاسخ پرسش «بیشترین درآمد را در سازمان‌ها چه مدیرانی دارند» هستیم، نام مدیرعامل یا CEO در صدر فهرست قرار می‌گیرد. مدیرعامل نه تنها بالاترین مقام اجرایی سازمان است، بلکه به عنوان مغز متفکر و چهره عمومی شرکت شناخته می‌شود. او باید چشم‌انداز سازمان را تعریف کند، اهداف کلان را مشخص سازد و تمامی واحدهای مختلف از بازاریابی و مالی گرفته تا منابع انسانی و فناوری را در راستای این اهداف هدایت نماید.
حقوق و مزایای یک مدیرعامل معمولاً چندین برابر مدیران میانی و حتی سایر مدیران ارشد است. دلیل این موضوع آن است که تصمیمات او تأثیر مستقیم بر بقا و رشد سازمان دارد. اگر یک شرکت با بحران مالی روبه‌رو شود، نگاه همه به سمت مدیرعامل است؛ اگر سازمان وارد بازار جدیدی شود یا سهم بازار خود را گسترش دهد، باز هم موفقیت به نام مدیرعامل ثبت می‌شود. به بیان دیگر، او بیشترین میزان مسئولیت و ریسک را بر عهده دارد و همین مسئله توجیه‌کننده بالاترین سطح درآمد است.
نکته مهم دیگر این است که دریافتی مدیرعامل تنها به حقوق ماهانه محدود نمی‌شود. در بسیاری از سازمان‌ها، بخشی از درآمد او از محل پاداش‌های مبتنی بر عملکرد تأمین می‌شود. به عنوان مثال، اگر شرکت به اهداف فروش یا سوددهی برسد، مدیرعامل درصد قابل توجهی از سود را به عنوان پاداش دریافت می‌کند. در برخی موارد، سهام شرکت نیز به عنوان بخشی از پکیج جبران خدمات به او تعلق می‌گیرد که می‌تواند ارزش بسیار بالایی داشته باشد. همین ساختار انگیزشی باعث می‌شود مدیرعامل تمام توان و انرژی خود را برای موفقیت سازمان به کار گیرد، زیرا منافع او به طور مستقیم با عملکرد سازمان گره خورده است.
مدیران مالی (CFO)؛ معماران ثبات اقتصادی سازمان
اگرچه مدیرعامل پردرآمدترین مدیر سازمان است، اما نباید نقش مدیر مالی یا همان Chief Financial Officer (CFO) را دست‌کم گرفت. در پاسخ به پرسش «بیشترین درآمد را در سازمان‌ها چه مدیرانی دارند»، CFOها معمولاً پس از مدیرعامل در رتبه‌های بالا قرار می‌گیرند. وظیفه اصلی آن‌ها مدیریت منابع مالی، نظارت بر جریان نقدی، طراحی ساختار سرمایه و پیش‌بینی آینده مالی شرکت است. به عبارت دیگر، بدون وجود یک مدیر مالی توانمند، هیچ سازمانی نمی‌تواند رشد پایدار داشته باشد.
اهمیت نقش CFO به ویژه در شرایط اقتصادی پرنوسان دوچندان می‌شود. او باید بتواند استراتژی‌هایی طراحی کند که سازمان را در برابر بحران‌های ارزی، تورم یا نوسانات بازار بیمه کند. همین مسئولیت سنگین باعث می‌شود که حقوق و مزایای مدیران مالی در بسیاری از صنایع بسیار بالا باشد. در ایران، شرکت‌های بزرگ بورسی و صنایع کلیدی مانند نفت و گاز یا بانکداری، بالاترین دستمزدها را به مدیران مالی اختصاص می‌دهند.
همچنین مشابه مدیرعامل، دریافتی CFO نیز معمولاً ترکیبی از حقوق ثابت و پاداش عملکردی است. اگر مدیر مالی بتواند با تصمیمات درست خود هزینه‌های سازمان را کاهش دهد، جریان نقدینگی را بهبود بخشد یا منابع سرمایه‌گذاری جدیدی جذب کند، بخش قابل توجهی از این موفقیت به شکل پاداش یا مزایای ویژه به او بازمی‌گردد. بسیاری از تحلیلگران منابع انسانی معتقدند که نقش CFOها به ویژه در دوران رکود اقتصادی می‌تواند حتی حیاتی‌تر از نقش مدیرعامل باشد، زیرا آن‌ها وظیفه اصلی حفظ تعادل مالی سازمان را بر دوش می‌کشند.
مدیران بازاریابی (CMO)؛ معماران رشد بازار و فروش
در دنیای امروز که رقابت میان برندها شدیدتر از هر زمان دیگری است، نقش مدیران بازاریابی یا همان Chief Marketing Officer (CMO) بسیار حیاتی است. اگر سازمانی نتواند محصولات و خدمات خود را به درستی به مشتریان معرفی کند، حتی بهترین تیم تولید یا قوی‌ترین ساختار مالی هم نمی‌تواند تضمین‌کننده موفقیت باشد. از همین رو، CMOها جایگاه ویژه‌ای در میان مدیران پردرآمد دارند.
مدیر بازاریابی مسئول تدوین استراتژی برند، طراحی کمپین‌های تبلیغاتی، تحلیل بازار، مدیریت روابط عمومی و حتی توسعه کانال‌های فروش است. به بیان دیگر، او پل ارتباطی میان سازمان و مشتریان محسوب می‌شود. حقوق و مزایای بالای CMOها عمدتاً به دلیل تأثیر مستقیم آن‌ها بر درآمد سازمان است. هر تصمیم در حوزه بازاریابی، از قیمت‌گذاری گرفته تا انتخاب رسانه‌های تبلیغاتی، می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش چشمگیر فروش شود.
در بسیاری از صنایع، به‌ویژه فناوری، کالاهای مصرفی و خدمات مالی، مدیران بازاریابی پس از مدیرعامل و مدیر مالی جزو پردرآمدترین مدیران هستند. در ایران نیز برندهای بزرگ حوزه مواد غذایی، لوازم خانگی و بانکداری، برای جذب CMOهای توانمند سرمایه‌گذاری زیادی انجام می‌دهند. پاداش‌های مبتنی بر عملکرد در این حوزه بسیار رایج است؛ مثلاً اگر کمپین بازاریابی باعث رشد ۳۰ درصدی فروش شود، بخشی از سود حاصل به مدیر بازاریابی تعلق می‌گیرد. این ساختار انگیزشی نشان می‌دهد که جایگاه CMOها هم از نظر استراتژیک و هم از نظر مالی بسیار بااهمیت است.
مدیران فناوری (CTO)؛ قلب تپنده تحول دیجیتال
با گسترش فناوری‌های نوین، به‌ویژه تحول دیجیتال، مدیران فناوری یا Chief Technology Officer (CTO) به یکی از پردرآمدترین جایگاه‌های سازمانی تبدیل شده‌اند. زمانی فناوری در نقش یک پشتیبان عمل می‌کرد، اما امروز تقریباً هیچ صنعتی بدون بهره‌گیری از فناوری‌های نوین نمی‌تواند بقا و رشد خود را تضمین کند. همین تغییر باعث شده که CTOها به یکی از کلیدی‌ترین مدیران هر سازمان تبدیل شوند.
وظیفه اصلی CTO، هدایت استراتژی‌های فناوری و اطمینان از هم‌راستایی آن‌ها با اهداف کلان سازمان است. او باید در مورد زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، امنیت سایبری، هوش مصنوعی، کلان‌داده و حتی روندهای نوآورانه آینده تصمیم‌گیری کند. اهمیت این نقش به‌قدری بالاست که بسیاری از سازمان‌ها حاضرند دریافتی‌های چشمگیری به مدیران فناوری اختصاص دهند تا مطمئن شوند که در رقابت‌های دیجیتال از رقبای خود عقب نمی‌مانند.
در بازار ایران، با رشد شرکت‌های فناوری‌محور و استارتاپ‌ها، تقاضا برای CTOهای حرفه‌ای به شدت افزایش یافته است. بسیاری از استارتاپ‌های موفق بخشی از سهام خود را به مدیر فناوری اختصاص می‌دهند تا او را در پروژه‌های بلندمدت شریک کنند. در سازمان‌های بزرگ صنعتی نیز، دیجیتالی‌سازی فرآیندها به یکی از استراتژی‌های کلیدی تبدیل شده و این روند باعث افزایش دستمزد CTOها شده است. به بیان ساده، در پاسخ به پرسش «بیشترین درآمد را در سازمان‌ها چه مدیرانی دارند»، نمی‌توان CTOها را نادیده گرفت، زیرا آینده هر سازمانی در گروی تصمیمات فناورانه آن‌هاست.
مدیران منابع انسانی (CHRO)؛ معماران سرمایه انسانی
شاید در نگاه اول تصور شود که مدیران منابع انسانی یا Chief Human Resources Officer (CHRO) به اندازه سایر مدیران ارشد درآمد بالایی نداشته باشند. اما بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که با تغییر نگاه به سرمایه انسانی، نقش CHROها به طور چشمگیری ارتقا یافته است. امروزه بسیاری از سازمان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که کارکنان باانگیزه و توانمند مهم‌ترین مزیت رقابتی آن‌ها هستند. بنابراین، مدیر منابع انسانی نقشی استراتژیک در تضمین موفقیت سازمان ایفا می‌کند.
وظایف CHRO تنها به استخدام و مدیریت حقوق و دستمزد محدود نمی‌شود. آن‌ها باید فرهنگ سازمانی را شکل دهند، برنامه‌های آموزش و توسعه تدوین کنند، استراتژی‌های نگهداشت نیروی انسانی طراحی کنند و حتی در تصمیمات کلان مدیریتی مشارکت داشته باشند. به همین دلیل، در سازمان‌هایی که اهمیت ویژه‌ای برای سرمایه انسانی قائل هستند، مدیران منابع انسانی نیز در فهرست پردرآمدترین مدیران قرار می‌گیرند.
در ایران، به ویژه در شرکت‌های بین‌المللی، سازمان‌های فناوری و صنایع خدماتی، جایگاه CHROها بیش از گذشته تقویت شده است. بسیاری از این مدیران علاوه بر حقوق پایه، پاداش‌های مبتنی بر موفقیت در کاهش نرخ ترک شغل یا ارتقای بهره‌وری کارکنان دریافت می‌کنند. این مسئله نشان می‌دهد که اگرچه ممکن است CHROها به اندازه CEO یا CFO دریافتی نداشته باشند، اما در میان پردرآمدترین مدیران جایگاهی ویژه به خود اختصاص داده‌اند.
جمع‌بندی: تصویر نهایی از مدیران پردرآمد
پرسش «بیشترین درآمد را در سازمان‌ها چه مدیرانی دارند» پاسخی چندلایه دارد. بدون تردید، مدیرعامل در صدر این فهرست قرار دارد، اما پس از او مدیران مالی، بازاریابی، فناوری و منابع انسانی در سطوح بالا قرار می‌گیرند. تفاوت میزان دریافتی میان این مدیران به اندازه سازمان، صنعت فعالیت و شرایط بازار بستگی دارد. در صنایع سنتی، معمولاً مدیران مالی و عملیاتی بیشترین دریافتی را دارند؛ در حالی‌که در صنایع مدرن و استارتاپی، مدیران فناوری و بازاریابی جایگاه بالاتری پیدا کرده‌اند.
آنچه اهمیت دارد، درک این نکته است که دریافتی مدیران تنها به حقوق ثابت محدود نمی‌شود. پاداش‌های عملکردی، سود سهام و حتی سهام مشارکتی بخش مهمی از پکیج جبران خدمات آن‌ها را تشکیل می‌دهد. در نهایت، مسیر شغلی هر فردی می‌تواند با الهام از این تحلیل شکل گیرد: اگر کسی علاقه‌مند به تصمیمات استراتژیک و رهبری کلان است، جایگاه مدیرعامل هدف نهایی اوست؛ اگر به دنیای اعداد و تحلیل‌های اقتصادی علاقه‌مند است، مسیر مدیر مالی را انتخاب می‌کند؛ اگر روحیه خلاقیت و ارتباط با بازار دارد، سمت مدیر بازاریابی مناسب اوست؛ و اگر به آینده فناوری یا توسعه سرمایه انسانی اهمیت می‌دهد، مسیر CTO یا CHRO می‌تواند گزینه‌ای ارزشمند باشد.
سؤالات متداول (FAQ)
۱. بیشترین درآمد را در سازمان‌ها چه مدیرانی دارند؟
به طور معمول مدیرعامل (CEO) بالاترین سطح درآمد را در سازمان دارد، زیرا او مسئول اصلی تصمیمات کلان و نتایج نهایی شرکت است. پس از او، مدیران مالی (CFO)، بازاریابی (CMO)، فناوری (CTO) و منابع انسانی (CHRO) در جایگاه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
۲. چرا حقوق مدیران عامل (CEO) اینقدر بالاست؟
زیرا تصمیمات استراتژیک مدیرعامل می‌تواند سرنوشت یک سازمان را تغییر دهد. همچنین، او بیشترین ریسک و مسئولیت را بر عهده دارد و معمولاً علاوه بر حقوق ثابت، پاداش عملکرد و سود سهام نیز دریافت می‌کند.
۳. آیا مدیران بازاریابی (CMO) هم جزو پردرآمدترین‌ها هستند؟
بله. مدیران بازاریابی به دلیل نقش مستقیم در افزایش فروش و رشد برند، جزو مدیران پردرآمد محسوب می‌شوند. در برخی صنایع رقابتی، دریافتی آن‌ها می‌تواند از مدیر مالی هم بالاتر باشد.
۴. درآمد مدیران فناوری (CTO) در چه شرکت‌هایی بالاتر است؟
در سازمان‌های فناوری‌محور، استارتاپ‌ها و شرکت‌هایی که تحول دیجیتال را جدی دنبال می‌کنند، حقوق و مزایای مدیران فناوری بسیار بالاست. در بسیاری از موارد، CTO حتی بخشی از سهام شرکت را هم دریافت می‌کند.
۵. آیا مدیران منابع انسانی (CHRO) درآمد بالایی دارند؟
بله. با تغییر نگاه به سرمایه انسانی به عنوان مزیت رقابتی، جایگاه CHROها ارتقا یافته است. در شرکت‌های بزرگ، این مدیران علاوه بر حقوق ثابت، پاداش‌هایی مرتبط با بهره‌وری و نرخ نگهداشت نیروی انسانی دریافت می‌کنند.