آیا به دنبال راهی مؤثر برای تعیین اهداف و نتایج کلیدی در سازمان خود هستید؟ در این مقاله، با روشهای نوشتن OKR آشنا میشوید که میتواند به شما در دستیابی به موفقیتهای بزرگ کمک کند. همچنین، از تجربههای موفق دیگران بهرهمند شوید و یاد بگیرید چگونه میتوانید اهداف خود را به بهترین شکل ممکن تعیین کنید. در انتهای مقاله، فرصتی ویژه برای شما فراهم شده است تا با شرکت در دوره DBA ما، مهارتهای خود را در مدیریت و تحلیل دادهها ارتقا دهید. پس با ما همراه باشید و گامهای مؤثری به سوی موفقیت بردارید!
OKRچیست؟
امروزه ، سازمانها و تیمها به دنبال روشهایی هستند که بتوانند به طور مؤثری اهداف خود را تعیین و پیگیری کنند. یکی از این روشها، سیستم “OKR” (Objectives and Key Results) است که به معنای “اهداف و نتایج کلیدی” است. عنوان یک چارچوب مدیریتی برای تعیین و اندازهگیری اهداف و نتایج کلیدی شناخته میشود. این سیستم به سازمانها کمک میکند تا با تمرکز بر اهداف مشخص و قابل اندازهگیری، عملکرد خود را بهبود بخشند و به نتایج مطلوب دست یابند.
نتایج کلیدی، معیارهای قابل اندازهگیری را نشان میدهند که آیا هدف تعیینشده محقق شده است یا خیر. این نتایج باید واضح ، قابل اندازهگیری و چالشبرانگیز باشند.
تاریخچه و توسعه OKR:
سیستم OKR در دهه ۱۹۷۰ میلادی توسط اندی گروف، یکی از بنیانگذاران شرکت اینتل، معرفی شد. گروف در کتاب خود با عنوان “High Output Management” این سیستم را به عنوان یک ابزار مدیریتی برای تعیین اهداف و اندازهگیری نتایج کلیدی معرفی کرد. او بر این باور بود که برای دستیابی به موفقیت، سازمانها باید اهداف واضح و قابل اندازهگیری داشته باشند و بتوانند پیشرفت خود را به طور مستمر ارزیابی کنند و به موفقیت بیشتری دست یابند.
از آن زمان، OKR به یکی از محبوبترین و مؤثرترین روشهای مدیریت هدفگذاری در سازمانها و شرکتهای مختلف تبدیل شده است. بسیاری از شرکتهای بزرگ و موفق، از جمله گوگل، لینکدین، و زوم، از این سیستم برای تعیین اهداف و ارزیابی عملکرد خود استفاده میکنند.
اجزای اصلی
اهداف:
اهداف بیانگر آنچه که یک سازمان، تیم یا فرد میخواهد به آن دست یابد هستند. این اهداف باید الهامبخش، مشخص و قابل دستیابی باشند. اهداف معمولاً به صورت کیفی بیان میشوند و باید به گونهای طراحی شوند که انگیزه و تمرکز را در تیم ایجاد کنند.
مثال:
هدف: “افزایش فروش محصولات جدید در بازار”
نتایج کلیدی
نتایج کلیدی، معیارهای قابل اندازهگیری هستند که نشان میدهند آیا هدف تعیینشده محقق شده است یا خیر. این نتایج باید مشخص، قابل اندازهگیری و چالشبرانگیز باشند. نتایج کلیدی به تیم کمک میکنند تا پیشرفت خود را ارزیابی کنند و در صورت نیاز، اقدامات اصلاحی انجام دهند.
مثال:
نتیجه کلیدی: “افزایش فروش محصولات جدید به ۵۰۰ واحد در سه ماه آینده”
به طور کلی اجزای اصلی OKR، یعنی اهداف و نتایج کلیدی، به سازمانها و تیمها کمک میکنند تا با ایجاد شفافیت و تمرکز، به سمت اهداف خود حرکت کنند و عملکرد خود را بهبود بخشند. این سیستم به ویژه در محیطهای پویا و رقابتی، ابزاری مؤثر برای مدیریت و ارزیابی پیشرفت است. با تعیین اهداف واضح و نتایج کلیدی قابل اندازهگیری، سازمانها میتوانند به راحتی پیشرفت خود را پیگیری کرده و در صورت نیاز، استراتژیهای خود را اصلاح کنند.
مزایای استفاده از OKR
افزایش شفافیت و تمرکز:OKR به سازمانها کمک میکند تا اهداف و نتایج کلیدی را به وضوح تعریف کنند. این شفافیت باعث میشود که همه اعضای تیم بدانند که چه چیزی مهم است و بر روی چه چیزی باید تمرکز کنند.
مثال: یک تیم فروش میتواند هدف خود را “افزایش فروش به ۲۰% در سه ماه آینده” تعیین کند. با این هدف مشخص، همه اعضای تیم میدانند که باید بر روی جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان فعلی تمرکز کنند.
بهبود هماهنگی و همکاری تیمی:OKR به تیمها کمک میکند تا با یکدیگر هماهنگ شوند و در راستای اهداف مشترک کار کنند. این سیستم میتواند به ایجاد یک فرهنگ همکاری و همافزایی در سازمان کمک کند.
مثال: در یک شرکت فناوری، تیمهای مختلف (فنی، بازاریابی و فروش) میتوانند اهداف مشترکی مانند “افزایش آگاهی از برند” را تعیین کنند. با تعیین نتایج کلیدی مشترک، این تیمها میتوانند به طور هماهنگ برای دستیابی به این هدف کار کنند.
افزایش انگیزه و تعهد:اهداف چالشبرانگیز و الهامبخش میتوانند انگیزه و تعهد اعضای تیم را افزایش دهند. وقتی افراد میبینند که تلاشهایشان به نتایج ملموس منجر میشود، احساس رضایت بیشتری خواهند داشت.
مثال: یک تیم توسعه نرمافزار میتواند هدف “توسعه و راهاندازی یک ویژگی جدید در مدت ۲ ماه” را تعیین کند. این هدف چالشبرانگیز میتواند انگیزه تیم را برای کار بیشتر و بهتر افزایش دهد.
امکان اندازهگیری و ارزیابی پیشرفت:OKR به سازمانها این امکان را میدهد که پیشرفت خود را به طور مستمر اندازهگیری کنند. با داشتن نتایج کلیدی مشخص، تیمها میتوانند به راحتی ببینند که آیا در مسیر دستیابی به اهداف خود هستند یا خیر.
مثال: اگر یک تیم بازاریابی هدف “افزایش ترافیک وبسایت به ۵۰,۰۰۰ بازدید در ماه” را تعیین کند، میتواند به طور ماهانه ترافیک وبسایت را بررسی کند و در صورت نیاز، استراتژیهای خود را اصلاح کند.
تسهیل یادگیری و بهبود مستمر:استفاده از OKR به سازمانها کمک میکند تا از تجربیات گذشته یاد بگیرند و بهبود مستمر را در فرآیندهای خود پیادهسازی کنند. با ارزیابی نتایج کلیدی، تیمها میتوانند نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند.
مثال: اگر یک تیم فروش نتواند به هدف “افزایش فروش به ۲۰% در سه ماه آینده” دست یابد، میتواند تحلیل کند که چه عواملی مانع از دستیابی به این هدف شدهاند و در نتیجه، استراتژیهای خود را برای دورههای آینده بهبود بخشد.
مراحل پیادهسازی OKR
آموزش و آگاهیبخشی
قبل از هر چیز، اعضای تیم و سازمان باید با مفهوم OKR آشنا شوند. برگزاری کارگاهها و جلسات آموزشی میتواند به درک بهتر این سیستم کمک کند.
نکته: از افرادی که تجربه موفقی در استفاده از OKR دارند، دعوت کنید تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند.
تعیین اهداف سازمانی
در این مرحله، باید اهداف کلی سازمان تعیین شود. این اهداف باید با چشمانداز و مأموریت سازمان همراستا باشند.
نکته: اهداف باید الهامبخش و چالشبرانگیز باشند، اما در عین حال قابل دستیابی و شفاف.
تعیین اهداف تیمی و فردی
پس از تعیین اهداف سازمانی، تیمها و افراد باید اهداف خاص خود را تعیین کنند که به تحقق اهداف کلی سازمان کمک کند.
نکته: اطمینان حاصل کنید که اهداف تیمی و فردی با اهداف سازمانی همراستا باشند.
تعریف نتایج کلیدی
برای هر هدف، نتایج کلیدی مشخصی تعیین کنید که نشاندهنده موفقیت در دستیابی به آن هدف باشد. این نتایج باید قابل اندازهگیری و مشخص باشند.
نکته: نتایج کلیدی باید چالشبرانگیز باشند، اما در عین حال قابل دستیابی.
پیگیری و ارزیابی پیشرفت
در طول دوره تعیینشده (معمولاً سهماهه)، پیشرفت در دستیابی به اهداف و نتایج کلیدی را به طور منظم پیگیری کنید. جلسات منظم برای بررسی پیشرفت میتواند مفید باشد.
نکته: از ابزارهای مدیریت پروژه و نرمافزارهای OKR برای پیگیری پیشرفت استفاده کنید.
بازخورد و یادگیری
پس از پایان دوره، نتایج را ارزیابی کنید و بازخوردهای لازم را جمعآوری کنید. این مرحله به سازمان کمک میکند تا از تجربیات گذشته یاد بگیرد و در دورههای آینده بهبود یابد.
نکته: جلسات بازخورد باید به صورت سازنده و مثبت برگزار شوند.
تنظیم و بهروزرسانی OKR
بر اساس نتایج و بازخوردها، OKRهای جدید را برای دوره بعدی تنظیم کنید. این فرآیند باید به صورت دورهای ، منظم تکرار شود.
نکته: اطمینان حاصل کنید که OKRهای جدید بر اساس تجربیات گذشته و نیازهای فعلی سازمان تنظیم شوند.
نکات کلیدی برای موفقیت در پیادهسازی OKR
- تعهد رهبری: رهبری سازمان باید به پیادهسازی OKR متعهد باشد و از آن حمایت کند. این تعهد میتواند به ایجاد فرهنگ OKR در سازمان کمک کند.
- شفافیت: اهداف و نتایج کلیدی باید برای همه اعضای تیم قابل مشاهده و درک باشند. این شفافیت به ایجاد حس مسئولیت و انگیزه کمک میکند.
- انعطافپذیری: OKRها باید به گونهای طراحی شوند که در صورت نیاز، قابل تغییر و بهروزرسانی باشند. این انعطافپذیری به سازمان کمک میکند تا با تغییرات محیطی سازگار شود.
- تمرکز بر یادگیری: به جای تمرکز صرف بر دستیابی به نتایج، بر یادگیری و بهبود مستمر تأکید کنید. این رویکرد میتواند به رشد و توسعه سازمان کمک کند.
- استفاده از ابزارهای مناسب: از ابزارهای مدیریت پروژه و نرمافزارهای OKR برای پیگیری و مدیریت اهداف و نتایج کلیدی استفاده کنید. این ابزارها میتوانند به تسهیل فرآیند کمک کنند.
- تشویق و پاداش: اعضای تیم را برای دستیابی به اهداف و نتایج کلیدی تشویق کنید و در صورت امکان، پاداشهایی برای موفقیتها در نظر بگیرید.
بازخورد و یادگیری
پس از پایان دوره، نتایج را ارزیابی کنید و بازخوردهای لازم را جمعآوری کنید. این مرحله به سازمان کمک میکند تا از تجربیات گذشته یاد بگیرد و در دورههای آینده بهبود یابد.
نکته: جلسات بازخورد باید به صورت سازنده و مثبت برگزار شوند.
تنظیم و بهروزرسانی OKR
بر اساس نتایج و بازخوردها، OKRهای جدید را برای دوره بعدی تنظیم کنید. این فرآیند باید به صورت دورهای تکرار شود.
نکته: اطمینان حاصل کنید که OKRهای جدید بر اساس تجربیات گذشته و نیازهای فعلی سازمان تنظیم شوند.
چالشها و موانع در استفاده از OKR
عدم درک صحیح از مفهوم OKR
یکی از بزرگترین چالشها، عدم درک صحیح از مفهوم و فلسفه OKR در بین اعضای تیم و سازمان است. اگر افراد ندانند که OKR چیست و چگونه باید از آن استفاده کنند، ممکن است نتایج مطلوبی به دست نیاید.
راهکار: برگزاری کارگاهها و جلسات آموزشی برای آشنایی اعضای تیم با OKR و نحوه استفاده از آن.
تنظیم اهداف غیرواقعی یا غیرقابل دستیابی
گاهی اوقات، اهداف تعیینشده ممکن است بسیار چالشبرانگیز یا غیرواقعی باشند. این موضوع میتواند منجر به ناامیدی و کاهش انگیزه در تیم شود.
راهکار: اهداف باید الهامبخش و چالشبرانگیز باشند، اما در عین حال باید قابل دستیابی نیز باشند. استفاده از تجربیات گذشته برای تعیین اهداف میتواند مفید باشد.
عدم هماهنگی بین اهداف سازمانی و تیمی
اگر اهداف تیمها با اهداف کلی سازمان همراستا نباشند، ممکن است تلاشها و منابع به درستی هدایت نشوند و در نتیجه، نتایج مطلوبی به دست نیاید.
راهکار: اطمینان حاصل کنید که اهداف تیمی و فردی با اهداف سازمانی همراستا باشند و در جلسات مشترک، این هماهنگی بررسی شود.
عدم پیگیری و ارزیابی منظم
عدم پیگیری منظم پیشرفت در دستیابی به اهداف و نتایج کلیدی میتواند منجر به عدم شفافیت و عدم انگیزه در تیم شود.
راهکار: برگزاری جلسات منظم برای بررسی پیشرفت و ارزیابی نتایج کلیدی. استفاده از ابزارهای مدیریت پروژه میتواند به این فرآیند کمک کند.
فرهنگ سازمانی نامناسب
اگر فرهنگ سازمانی به گونهای باشد که به ریسکپذیری و یادگیری از اشتباهات اهمیت ندهد، ممکن است اعضای تیم از تعیین اهداف چالشبرانگیز خودداری کنند.
راهکار: ایجاد یک فرهنگ سازمانی که به یادگیری، نوآوری و ریسکپذیری اهمیت دهد. تشویق اعضای تیم به اشتراکگذاری تجربیات و یادگیری از اشتباهات.
عدم تعهد رهبری
اگر رهبری سازمان به پیادهسازی OKR متعهد نباشد، این موضوع میتواند به عدم موفقیت در پیادهسازی این سیستم منجر شود.
راهکار: رهبری باید به وضوح از اهمیت OKR حمایت کند و به عنوان الگو برای سایر اعضای تیم عمل کند.
عدم انعطافپذیری در اهداف
گاهی اوقات، اهداف تعیینشده ممکن است به دلیل تغییرات محیطی یا نیازهای جدید سازمان نیاز به تغییر داشته باشند. عدم انعطافپذیری در این زمینه میتواند به مشکلاتی منجر شود.
راهکار: ها باید به گونهای طراحی شوند که در صورت نیاز، قابل تغییر و بهروزرسانی باشند.
فقدان ابزارهای مناسب
عدم استفاده از ابزارهای مناسب برای پیگیری و مدیریت OKR میتواند به عدم شفافیت و دشواری در ارزیابی پیشرفت منجر شود.
راهکار: استفاده از نرمافزارها و ابزارهای مدیریت پروژه که به پیگیری و مدیریت OKR کمک میکنند.
تفاوت OKR با سایر سیستمهای هدفگذاری
- ساختار ساده و دو بخشی: OKR شامل دو جزء اصلی (اهداف و نتایج کلیدی) است که به وضوح تفکیک شدهاند.
- سایر سیستمها: ممکن است شامل چندین لایه و معیار مختلف باشند که پیچیدگی بیشتری ایجاد میکند.
- تمرکز بر نتایج قابل اندازهگیری OKR: بر روی نتایج کلیدی که قابل اندازهگیری هستند، تأکید دارد.
- سایر سیستمها: ممکن است بیشتر بر روی فعالیتها یا ورودیها تمرکز کنند.
- دورههای کوتاهمدت OKR: معمولاً برای دورههای سهماهه تنظیم میشود.
- سایر سیستمها: ممکن است برای دورههای بلندمدت (سالانه) طراحی شده باشند.
- فرهنگ ریسکپذیری OKR: تشویق به تعیین اهداف چالشبرانگیز و یادگیری از اشتباهات را ترویج میکند.
- سایر سیستمها: ممکن است به دلیل تمرکز بر دستیابی به اهداف، ریسکپذیری را محدود کنند.
- همراستایی و مشارکت OKR: به همراستایی بین تیمها و افراد کمک میکند و اهداف را به صورت مشترک تعیین میکند.
- سایر سیستمها: ممکن است بیشتر بر روی اهداف فردی تمرکز کنند و همراستایی را نادیده بگیرند.
- انعطافپذیری در تنظیم اهداف OKR: به راحتی قابل تغییر و بهروزرسانی است.
- سایر سیستمها: ممکن است نیاز به فرآیندهای پیچیدهتری برای تغییر اهداف داشته باشند.
- تأکید بر یادگیری مستمر OKR: به یادگیری و بهبود مستمر در طول زمان اهمیت میدهد.
- سایر سیستمها: ممکن است کمتر بر روی یادگیری از تجربیات گذشته تأکید کنند.
- استفاده از ابزارهای دیجیتال: OKR معمولاً با ابزارهای دیجیتال و نرمافزارهای مدیریت پروژه به خوبی ادغام میشود.
- سایر سیستمها: ممکن است به ابزارهای سنتیتر وابسته باشند.
نقش فناوری در پیادهسازی OKR
ابزارهای مدیریت پروژه
فناوری به سازمانها این امکان را میدهد که از ابزارهای مدیریت پروژه و نرمافزارهای خاص OKR برای تعیین، پیگیری و ارزیابی اهداف و نتایج کلیدی استفاده کنند. این ابزارها میتوانند به تسهیل فرآیندها و بهبود شفافیت کمک کنند.
دادهکاوی و تجزیه و تحلیل
فناوریهای پیشرفته مانند دادهکاوی و تجزیه و تحلیل دادهها به سازمانها کمک میکنند تا عملکرد خود را به طور دقیقتری ارزیابی کنند. با استفاده از این فناوریها، میتوانند الگوها و روندهای مرتبط با دستیابی به اهداف را شناسایی کنند.
ارتباطات و همکاری
پلتفرمهای ارتباطی و همکاری آنلاین (مانند Slack، Microsoft Teams و غیره) به تیمها این امکان را میدهند که به راحتی با یکدیگر در ارتباط باشند و پیشرفتهای خود را به اشتراک بگذارند. این ارتباطات میتواند به بهبود هماهنگی و همراستایی در دستیابی به اهداف کمک کند.
دسترسپذیری و شفافیت
فناوری به سازمانها این امکان را میدهد که اهداف و نتایج کلیدی را به صورت آنلاین و در دسترس همه اعضای تیم قرار دهند. این شفافیت به اعضای تیم کمک میکند تا از وضعیت پیشرفت آگاه باشند و احساس مسئولیت بیشتری داشته باشند.
خودکارسازی فرآیندها
فناوری میتواند به خودکارسازی فرآیندهای مرتبط با پیگیری و ارزیابی OKR کمک کند. این خودکارسازی میتواند زمان و منابع را صرفهجویی کند و به تیمها اجازه دهد تا بر روی فعالیتهای استراتژیکتر تمرکز کنند.
آموزش و یادگیری آنلاین
فناوری به سازمانها این امکان را میدهد که از دورههای آموزشی آنلاین و منابع یادگیری برای آموزش اعضای تیم در مورد OKR استفاده کنند. این آموزشها میتوانند به درک بهتر و پیادهسازی مؤثرتر این سیستم کمک کنند.
بازخورد و ارزیابی مستمر
نرمافزارهای OKR معمولاً قابلیت جمعآوری بازخورد و ارزیابی مستمر را دارند. این ویژگی به سازمانها کمک میکند تا به سرعت به تغییرات پاسخ دهند و فرآیندهای خود را بهبود بخشند.
تحلیل پیشرفت و گزارشدهی
فناوری به سازمانها این امکان را میدهد که بهطور دقیق و مستمر پیشرفت خود را تحلیل کنند و گزارشهای جامع و مفصلی از وضعیت OKRها تهیه نمایند. این گزارشها میتوانند شامل تجزیه و تحلیل دادهها، شناسایی الگوها و روندها و ارزیابی عملکرد در برابر اهداف تعیینشده باشند. با استفاده از این اطلاعات، سازمانها قادر خواهند بود تصمیمات استراتژیک بهتری اتخاذ کنند و در صورت نیاز، اقدامات اصلاحی لازم را انجام دهند.
OKRدر کسبوکار و فناوری آینده
با پیشرفت فناوری، انتظار میرود که سیستمهای OKR به طور فزایندهای با ابزارهای دیجیتال و نرمافزارهای مدیریت پروژه ادغام شوند. این ادغام میتواند شامل استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای تحلیل دادهها و پیشبینی روندها باشد. به این ترتیب، سازمانها میتوانند به طور دقیقتری پیشرفت خود را ارزیابی کنند و تصمیمات بهتری بگیرند.
تمرکز بر فرهنگ سازمانی
آینده OKR به شدت به فرهنگ سازمانی وابسته است. سازمانها به تدریج متوجه میشوند که برای موفقیت در پیادهسازی OKR، باید فرهنگی از یادگیری، نوآوری و ریسکپذیری ایجاد کنند. این تغییر فرهنگی میتواند به بهبود عملکرد و افزایش انگیزه کارکنان کمک کند.
توسعه مدلهای ترکیبی
سازمانها ممکن است به سمت استفاده از مدلهای ترکیبی حرکت کنند که شامل OKR به همراه سایر سیستمهای هدفگذاری مانند KPI (Key Performance Indicators) باشد. این رویکرد میتواند به سازمانها کمک کند تا از مزایای هر دو سیستم بهرهمند شوند و به تعادل بهتری در مدیریت اهداف دست یابند.
افزایش شفافیت و مشارکت
با توجه به روندهای جدید در مدیریت منابع انسانی و سازمانی، انتظار میرود که شفافیت و مشارکت در تعیین اهداف و نتایج کلیدی افزایش یابد. این روند میتواند به ایجاد حس مسئولیت و تعهد بیشتر در بین اعضای تیم کمک کند.
توجه به سلامت روانی و رفاه کارکنان
سازمانها به تدریج متوجه اهمیت سلامت روانی و رفاه کارکنان میشوند. در آینده، OKR ممکن است به گونهای طراحی شود که نه تنها بر روی نتایج مالی و عملکردی تمرکز کند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی کاری و رفاه کارکنان نیز توجه داشته باشد.
تحلیل دادههای پیشرفته
استفاده از تحلیل دادههای پیشرفته برای ارزیابی عملکرد OKRها در حال افزایش است. این تحلیلها میتوانند به سازمانها کمک کنند تا الگوها و روندهای مرتبط با دستیابی به اهداف را شناسایی کنند و به بهبود فرآیندها بپردازند.
گسترش در صنایع مختلف
با توجه به موفقیتهای OKR در شرکتهای فناوری، انتظار میرود که این سیستم به تدریج در صنایع مختلف، از جمله بهداشت و درمان، آموزش و تولید، گسترش یابد. این گسترش میتواند به سازمانها کمک کند تا به بهبود عملکرد و افزایش کارایی دست یابند.
توسعه ابزارهای جدید
با پیشرفت فناوری، ابزارهای جدیدی برای پیادهسازی و مدیریت OKRها توسعه خواهند یافت. این ابزارها میتوانند شامل نرمافزارهای مبتنی بر ابر، اپلیکیشنهای موبایل و پلتفرمهای تحلیلی باشند که به سازمانها کمک میکنند تا به راحتی اهداف خود را تعیین و پیگیری کنند.
به طور خلاصه ، سیستم OKR (Objectives and Key Results) به عنوان یک روش کارآمد در مدیریت اهداف، نقش حیاتی در ارتقاء کارایی سازمانها ایفا میکند. این چارچوب با فراهم کردن وضوح در تعیین اهداف و معیارهای سنجش، به تیمها کمک میکند تا بر روی اولویتهای کلیدی تمرکز کنند و پیشرفت خود را بهطور مداوم بررسی نمایند. همچنین، OKR به تقویت همکاری و همراستایی درون تیمها کمک کرده و فضایی برای یادگیری و نوآوری ایجاد میکند. در شرایط متغیر و چالشبرانگیز دنیای امروز، پیادهسازی OKR میتواند به سازمانها این امکان را بدهد که به سرعت به نیازها و تغییرات پاسخ دهند و به نتایج مطلوب دست یابند.