اگر پدرو مادر هستید و این مطلب را می‌خوانید قطعا کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندتان دغدغه‌های زیادی را برای ذهن شما ایجاد کرده است. شاید فرزند کمروی شما که اعتماد به نفس پایینی دارد بدترین لحظه‌ها را تجربه کند و کمک به او  برای رهایی از حس‌ها و هیجانات منفی، از ضروریات است.

در این نوشتار سعی خواهیم کرد به موضوع کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندتان بپردازیم و بتوانیم راهکارهایی کلیدی برای رفع این مشکل به شما هدیه دهیم.

دل نوشته های یک مادر از کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندش

باید مادر باشی تا بدانی وقتی معلم فرزندت از کمرویی و اعتماد به نفس نداشتن فرزندت صحبت می کند، چه حالی به تو دست می‌دهد. اول از همه و مثل همیشه خودت را مقصر می‌دانی و شروع می‌کنی به جست‌وجوی گذشته‌ی فرزندت.

چه کاری انجام داده‌ام که او اعتماد به نفس صحبت کردن و پاسخ دادن به سوالات معلمش را ندارد. شاید نباید هر کجا که می‌رفتیم به جای او صحبت می‌کردم. شاید باید می‌گذاشتم خودش از حقش دفاع کند تا امروز با این مشکل مواجه نباشم.

وقتی به نتیجه نمی‌رسی. شروع می‌کنی به مقصر کردن دیگران. حتما معلمش بلد نیست با او ارتباط بگیرد. همسرم همیشه از او ایراد می‌گیرد و تا این بچه لب به سخن باز می‌کند، او را کنترل می‌کند و هزاران شاید دیگر.

در آخر با فرزندت سر ناسازگاری می‌گذاری و می‌گویی دیگر من نیستم. خودت باید از پس کارهایت بربیایی. تا چه زمانی مگر من هستم که بخواهم تو را حمایت کنم و فردای آن روز، بچه را با کوله باری از اضطراب روانه‌ی مدرسه می‌کنی.

وقتی تمام این مسیرها را طی کردی و نتیجه‌ی مطلوبت را نگرفتی، می‌گویی: «کمرویی و پایین بودن اعتماد به نفس فرزندم، مشکلی حل ناشدنی است».

به عنوان مادری که مدتی با موضوع کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندش مواجه بوده است به شما می‌گویم: «صبور باش. گره‌ی این مشکل به دست تو و کسانی که تو را در این مسیر یاری خواهند کرد باز خواهد شد؛‌ به شرط آنکه نشانه‌های کمرویی را بشناسی، علت آن را در فرزندت کشف کنی و با بکارگیری چند راهکار، آن را حل کنی».

نشانه‌های کمرویی را در فرزندتان بررسی کنید

• اگر فرزند شما از ارتباط با محیط اطراف خودداری می‌کند؛
• زمانی که از او سوال می‌پرسند به شما نگاه می‌کند یا وانمود به نشنیدن می‌کند؛
• در صورتی که با موضوعی مخالف است، به شدت متواضع است و مخالفت خود را بیان نمی‌کند؛
• در فعالیت‌های گروهی شرکت ندارد؛
• در گوشه‌ای کز می‌کند و تمایلی به ارتباط گرفتن ندارد؛
• ناخن می‌جود،

 او از کمرویی رنج می‌برد. او با بروز نشانه‌های افسردگی و کز کردن، پیامی را به دیگر افراد می‌رساند و آن پیام این است: «ببینید چقدر رنج می‌برم، پس راحتم بگذارید».

کودک و نوجوان کمرو با کز کردن و گوشه‌گیری به دیگران می‌گوید: «ببینید چقدر رنج می‌برم، پس راحتم بگذارید».

ما به عنوان پدر، مادر، معلم، دوست یک فرد کمرو چه باید انجام دهیم؟

آیا باید او را مجبور به تعاملات اجتماعی بکنیم یا واقعا او را راحت بگذاریم. ما باید جوری رفتار کنیم تا از رنج او کم کنیم ولی اضطراب او را بیشتر نکنیم. بهتر است بدانید فرزند کمروی شما از نوعی احساس حقارت رنج می‌برد، به توانایی‌هایی که دارد اعتماد ندارد و آن‌ها را ناچیز می‌شمارد. خودپنداره‌ی او این است که من برای دفاع از خود در برابر مشکلات آماده نیستم و در برابر زندگی ضعیف و نامجهز هستم.

بدانید فرزند کمروی شما از نوعی احساس حقارت رنج می‌برد، به توانایی‌هایی که دارد اعتماد ندارد و آن‌ها را ناچیز می‌شمارد. خودپنداره‌ی او این است که من برای دفاع از خود در برابر مشکلات آماده نیستم و در برابر زندگی ضعیف و نامجهز هستم.

فرزند کمروی شما، دست کسی که به سوی دراز شده است را نخواهد فشرد.

کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندتان باعث می‌شود او جرات نکند دست فردی که به سوی او دراز شده است را بفشارد زیرا می‌ترسد و نگران است که آن فرد متوجه غمگینی او بشود. از طرف دیگر فرزند کمروی شما ممکن است از مطرح کردن خواسته‌هایش بترسد زیرا فکر می‌کند نظرش برای دیگران مهم و پذیرفتنی نیست. بنابراین حضور او در کلیه‌ی فعالیت‌های اجتماعی محدود است و باعث می‌شود او نتواند رشد کند و سایر مهارت‌های اجتماعی را نمی‌آموزد.

کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندتان از کجا ریشه می‌گیرد؟

اگر به شما گفته‌اند کمرویی نوعی بیماری خانوادگی است؛ باید بدانید این گفته کاملا صحت ندارد. در اغلب مواقع، کمرویی یک نقص موروثی نیست بلکه رفتار نامناسبی در پاسخ به پیام‌های نادرستی است که به فرزند داده شده است.

دوست داشته شدن مشروط، توقع بیش از حد پدر و مادر، انتقاد و تمسخر در حضور دیگران؛ مشکلات خانوادگی، انتقاد و ایراد گرفتن زیاد از کودک و نوجوان، تولد خواهر یا برادر دیگر و… منجر به کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندتان خواهد شد.

کمرویی و عدم اعتماد به نفس به هر دلیلی که اتفاق افتاده باشد، بایستی رفع گردد و در ادامه راهکارهایی برای شما ارائه شده است.

راهکارهای مقابله با کمرویی و عدم اعتماد به نفس فرزندتان

1. فرصت خطر کردن را از کودک و نوجوانتان نگیرید.

منظور این نیست که فرزندتان را بدون حساب و کتاب در جامعه رها کنید. درست است که خطرات زیادی ممکن است فرزند شما را تهدید کند ولی نشناختن تهدیدها، مواجه نشدن با چالش‌ها، نداشتن قدرت حل مساله و… در آینده او را با مشکلات بیشتر روبرو خواهد کرد.

مراقب باشید مراقبت‌های بیش از حد شما، مانع یادگیری و رشد فردی فرزندتان نشود. شرایطی را فراهم سازید تا فرزندتان ضمن تجربه‌ی زندگی، مستقل‌تر و شجاع‌تر بار بیاید و به فردی بدون اعتماد به نفس تبدیل نشود.

2. فرصت یادگیری حل مشکلات را به فرزندتان بدهید.

شما به عنوان پدر و مادر قرار نیست تمامی مشکلات فرزندتان را حل کنید. درِ بطری را به سرعت برای او باز خواهید کرد. امکان مشارکت در کارهای خانه را برای او فراهم نمی‌کنید، پا به پای او تکالیف درسی‌اش را انجام می‌دهید و برای سریع تمام شدن مشق‌های ریاضی، مسئله را برای او حل خواهید کرد.

شما باید بدانید با انجام این کارها، فرصت استقلال را از فرزندتان می‌گیرید. استقلال نداشتن فرزندتان در انجام امور شخصی و حل کردن مشکلات فردی‌اش به تقویت این خودپنداره در او می‌پردازد که من همیشه به کمک نیاز دارم و قابلیت‌های کافی برای مواجه شدن با مشکلاتم به تنهایی را ندارم.

اگر فرزند شما بداند اشتباهات،‌ فرصت‌هایی برای یادگیری هستند، اعتماد به نفسش افزایش می‌یابد. برای او توضیح دهید که به راحتی می‌تواند برای اشتباهات خود راه‌حل پیدا کند. به فرزندتان یاد دهید که اشتباهات، تجربیات یادگیری را فراهم خواهند ساخت .

3. روش صحیحی را برای تشویق فرزندتان انتخاب کنید.

گاهی وقت‌ها تشویق بیش از اندازه‌ی پدر و مادر باعث می‌شود کودک و نوجوان در ازای هر کاری انتظار تشویق داشته باشد و در صورتی که تشویق نشود به توانایی خود شک کند؛ بنابراین در تشویق رفتارهای پسندیده و انتقاد از رفتارهای نسنجیده زیاده‌روی نکنید. میانه‌رو باشید.

یادتان باشد صرفا از مشوق‌های مادی استفاده نکنید. به او یاد دهید، موفقیت به دلیل رفتار و کردار خوب و اراده‌ی او حاصل شده است نه از جایزه‌ای که در قبال انجام کار درست گرفته است. به او یاد دهید که پاداش سخت‌کوشی، تلاش بیشتر است. در این حالت است که فرزند شما در بزرگسالی در مقابله با چالش‌ها ناامید نخواهد شد و مشکلات و چالش‌ها را فرصتی برای تقویت اعتماد به نفس خواهد دید نه وسیله‌ای برای رسیدن به هدف.

4. فرزندتان را مقایسه نکنید.

اگر فرزندتان اشتباهی را مرتکب شده است یا عملکرد صحیحی نداشته است نباید با دیگران مقایسه شود. باید بدانید هر کودک و نوجوانی منحصر به فرد است و نیاز به درک شدن دارد. به جای مقایسه او با همسالانش با او گفت‌‌وگو کنید، علت رفتارش را کشف کنید و با کمک خودش برای آن موضوع راه‌حل پیدا کنید.

5. حرف و عملتان را یکسان کنید.

زمانی که فرزندتان را از انجام کاری بازمی‌دارید حتما خودتان به انجام ندادن آن کار پایبند باشید یا چناچه از او می‌خواهید کاری را انجام دهد، خودتان نیز به انجام دادن آن پایبند باشید.

اگر نقطه ضعفی در خود می‌بینید آن را بیان کنید تا فرزندتان بداند هر فردی ممکن است نقاط ضعفی داشته باشد و از نقاط ضعف خود بیمی نداشته باشد و جهت بهبود آن‌ها تلاش کند و بزرگسالی فروتن، معتمد و مسئولیت‌پذیر باشد.

6. با فرزندتان بازی کنید.

در حین بازی، با خلق موقعیت‌های مختلف مثلا حضور در نانوایی یا فروشگاهِ مواد غذایی از او بخواهید نقش فروشنده یا خریدار را بازی کند. با تنوع در موقعیت‌های مختلف و ایفای نقش فرزندتان، می‌توانید مهارت‌های اجتماعی را در خلال بازی به او بیاموزید.

7. به فرزندتان مسئولیت بدهید.

اگر فرزند شما در سنی هست که می‌تواند برای خانه خرید کند، حتما خریدهای جزیی را به او بسپارید. متناسب با اقتضای سنش به او مسئولیت بدهید.

ثبت‌نام در دوره‌ی راهکارهای افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندان

 تمامی این راهکارها به شما کمک خواهد کرد اعتماد به نفس فرزندتان را افزایش دهید. چنانچه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید و دوست دارید در کنار یک متخصص و جمعی از والدین درباره‌ی اعتماد به نفس فرزندتان و راه‌های افزایش آن بدانید، دوره‌ی راهکارهای افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندان را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

مشاوران ما در مرکز ارتقای مهارت‌های نوجوان‌پروری رهیار شما را راهنمایی خواهند کرد.